Đừng lấy lý do sức mua giảm để biện minh
Thời gian gần đây tôi có để ý, các anh chị là chủ các đơn vị xuất bản nhỏ và các đơn vị bán sách nhỏ thường hay than vãn cho hoạt động kinh doanh sách ngày càng khó khăn, có người đã thu hẹp quy mô hơn nữa, có người thì đóng cửa. Tuy nhiên, tôi cũng để ý thấy, bên cạnh các doanh nghiệp xuất bản, phát hành sách đóng cửa thì cũng nổi lên hàng loạt các đơn vị mới, xuất hiện đầy hăm hở và mạnh mẽ trên thị trường.
Sức mua ngành sách có thực sự giảm?
Tôi bắt đầu thống kê doanh số ngành xuất bản theo từng năm, lấy 3 năm gần nhất là 2022, 2023, 2024 thì được các con số như sau:
+ Năm 2022: tổng doanh thu toàn ngành đạt gần 4.000 tỷ đồng, cũng là năm đầu tiên cán mốc mục tiêu 6 bản sách/người/năm. (nguồn: Znews)
+ Năm 2023: ước đạt 3.700 tỷ đồng, giảm 5% so với cùng kỳ năm 2022 (3.909 tỷ đồng) (nguồn: mst.gov.vn)
+ Năm 2024: doanh thu toàn ngành xuất bản đạt hơn 4.500 tỉ đồng (tăng 10,3%) (nguồn: Báo Tuổi Trẻ)
+ Năm 2025: mới đến tháng 7 nhưng dự đoán sẽ có chiều hướng tăng, dù chưa biết là bao nhiêu phần trăm
Qua 3 năm thì thấy tình hình doanh thu ngành sách loanh quanh ở mức 4.000 - 4.500 tỉ VND, và có sự tăng trưởng nhẹ theo các năm (riêng năm 2023 giảm nhẹ có lẽ là năm ảnh hưởng nhất), trong đó, theo ghi nhận thì khoảng 60% doanh thu thuộc về sách giáo dục của NXB Giáo Dục Việt Nam.
Qua các con số đó thì không thể nói là sức mua giảm, mà đang có sự phân chia thị phần, những công ty nhanh nhạy, có chiến lược rõ ràng đang lấy dần phần doanh số của các công ty chậm chuyển đổi hơn.
Vậy nguyên do từ đâu?
Thiết nghĩ, lý do sẽ rất nhiều, bởi mỗi doanh nghiệp có một cách vận hành riêng, nhưng chung quy lại có thể tóm trong những lý do chính sau:
+ Sản phẩm: cách chọn sản phẩm thể hiện ở: thể loại sách, hình thức…
+ Marketing: những đơn vị làm marketing sách tốt đa phần sẽ là do họ đã có quá trình nghiên cứu sản phẩm kỹ trước đó, ăn may vẫn có nhưng giờ không chỉ trông chờ vào nó.
+ Đa dạng hóa ‘cách bán’: này thì ngành nào cũng nói rồi, đa kênh nhưng làm sao vận hành hiệu quả thì phải cần năng lực
+ Cái kết lại vẫn là…con người.
Các đơn vị xuất bản, phát hành nhỏ thường sẽ có tính linh hoạt cao, dễ dàng thay đổi để phù hợp ‘thời thế’ hơn các công ty lớn, nhưng quan trọng là có làm và dám làm hay không thôi.
Sẽ còn viết tiếp chủ đề này,…
Bình luận